همواره از کودکی تا سنین نوجوانی و جوانی به طور دائم رعایت بهداشت دهان و دندان از جانب افراد مختلف بخصوص دندان پزشک به افراد توصیه شده است. رعایت این دسته از نکات می تواند از پوسیدگی و خراب شدن دندان ها ، تغییر رنگ آن ها ، بوی بد دهان و موارد مختلف دیگری نیز پیشگیری کند. بنابراین لازم است تمامی افراد اصول ان را بدانند تا بتوانند به خوبی بهداشت دندان ها و دهان خود را رعایت کنند اهمیت رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان در زمان ارتودنسی در کرج از اهمیت بیشتری برخوردار است که در مقاله ای جامع به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت در این مقاله از  دکتر ستاره سهرابی ، متخصص ارتودنسی کرج با نکات ضروری رعایت بهداشت دهان آشنا خواهید شد.

اهمیت رعایت بهداشت دهان چیست ؟

افراد می توانند با رعایت بهداشت دهان و دندان ، به مشکلات دندانی همچون پوسیدگی های شدید مبتلا نشوند. همچنین عفونت های لثه ای و دندانی بسیار حائز اهمیت بوده که می تواند طی فرآیندی وارد خون شود و مشکلات متعددی را به دنبال خود به وجود آورد. بنابراین لازم است برای داشتن دندان هایی سالم و دهانی خوش بو بهداشت دهان را به درستی رعایت کنید. از دیگر موارد حائز اهمیت جهت رعایت بهداشت دهان می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد.

• رفع و بهبود بوی بد دهان
• ایجاد ظاهری زیبا در لبخند
• پیشگیری از رشد باکتری ها در دهان
• جلوگیری از پوسیدگی و از بین رفتن دندان های سالم
• جلوگیری از نیاز به هزینه های درمانی دندانپزشکی بسیار بالا

چگونگی رعایت اصولی بهداشت دهان

مسواک زدن

بهتر است بدانید که با وجود آن که مسواک زدن بسیار حائز اهمیت و مهم می باشد ، تنها تکنیک مراقبتی در رعایت بهداشت دهان و دندان نبوده بلکه لازم است موارد دیگر نیز با وجود آن رعایت شود.  اما رعایت درست مسواک زدن می تواند از پوسیدگی دندان ها نیز جلوگیری کند.

تمیز کردن مسواک

برای تمیز نگه داشتن برس مسواک ها در بهداشت دهان و دندان لازم نیست برای آن محفظه ای بخصوص داشته باشید ، زیرا قرار گرفتن در محیط های تاریک بدون مجاورت هوا محیط را برای رشد میکروب و عوامل بیماری زا مهیا می کند. به همین منظور لازم است تا با هر بار مسواک زدن آن را در محلی گذاشته و اجازه دهید به صورت کامل خشک شود.

نکته: دیگر نیاز به تاکید بسیار نمی باشد که هر فردی باید با مسواک شخصی خود دندان هایش را بشوید و از استفاده مسواک مشترک پرهیز شود.

تعویض مسواک

پرز های موجود بر روی مسواک به مرور زمان قدرت و کارایی خود را از دست می دهند . در نتیجه توان تمیز کردن به خوبی و رعایت بهداشت دهان و دندان را با قدرت بالا نخواهند داشت. به همین منظور توصیه می شود هر 4 الی 5 ماه یک بار و یا با هر مراجعه به متخصص ارتودنسی کرج ، جهت بررسی دندان ها بهتر است تا تعویض شوند.

کشیدن نخ دندان

کشیدن نخ دندان همانند مسواک زدن با شیوه درست انجام شود. با استفاده از این روش افراد می توانند جرم های و میکروب های انباشته شده در میان فضای خارجی دندان را بخوبی پاکسازی کنند. بنابراین توصیه می شود بعد از هر بار مسواک زدن مقدار مناسبی از نخ دندان را جدا کرده و سپس به پاکسازی میان دندان ها بپردازید. توجه داشته باشید که باید نخ دندان را به جلو و عقب به صورت حروف انگلیسی c  بکشید.

تمیز کننده های زبان

در هنگام بهداشت دهان و دندان توجه داشته باشید که در برخی از مسواک ها پشت برس آن ها تمیز کننده قرار دارد. از آنجایی که مسواک زدن باکتری های موجود بر روی زبان را از بین نمی برد ، توصیه می شود با بکارگیری از این پاک کننده ها تمام باکتری های باقی مانده بر سطح زبان را خارج کنید تا دهانتان خوشبو تر شود.

دهانشویه

برخی فضا های خالی در میان دندان ها و لثه وجود داشته که نه با مسواک زدن و نه با نخ دندان می توان به آن ها نفوذ کرد تا به طور کامل پاکسازی شود. دهانشویه تمامی این نقاط را به خوبی پاکسازی خواهد کرد. به همین منظور بکارگیری از این ماده شوینده در بهداشت دهان و دندان هرگز فراموش نشود.

خمیر دندان حاوی فلوراید

فلوراید به طور کاملا طبیعی در دندان وجود دارد که استحکام بیشتر دندان ها کمک می کند. این ماده در آب و برخی مواد غذایی همچون گوشت ، ماهی و تخم مرغ ، و موارد غیره وجود دارد. بسیاری از خمیر دندان های موجود در بازار حاوی این ماده هستند که دندانپزشک مصرف آن ها را بسیار توصیه می کند. 

✔ چگونگی کشیدن نخ دندان با وجود ارتودنسی و رعایت بهداشت دهان و دندان

دیگر نکات موثر به هنگام رعایت بهداشت دندان ها و دهان

1. حتما روی زبان رو به خوبی تمیز کنید.
2. از سالم بودن مسواک خود مطمئن شوید.
3. از مسواک زدن سطوح داخلی دندان ها غافل نشوید.
4. بهتر است از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده شود.
5. از مصرف برس هایی بسیار نرم و بسیار خشک بپرهیزید.
6. حتما قبل از مسواک زدن دندان ها برس مسواک خود را خیس کنید.
7. مدت زمان استاندارد مسواک زدن حدود 2 الی 5 دقیقه بوده سعی کنید بطور کامل در این بازه دندان هایتان را به خوبی تمیز کنید.
8. از فشار دادن برس مسواک بر روی دندان خودداری کنید این کار سبب عقب رفتن لثه ها و حساس شدن دندان ها خواهد شد.
9. در هنگام مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان ، مسواک را در نواحی جونده به صورت رفت و برگشت حرکت دهید و در قسمت های خارجی با زاویه 45 درجه و نسبت به لثه ها خود مسواک بزنید.

در صورت عدم رعایت بهداشت دهان چه مشکلاتی پیش خواهد آمد؟

پس از میل کردن هر وعده غذایی ، پلاک و جرم هایی بر روی سطح دندان ، لثه ها و یا پروتز های دندان به خصوص در حاشیه لثه جمع می شوند. این پلاک ها به طور معمول به رنگ زرد می باشند که توسط باکتری های موجود در دهان سعی دارند تا به سطح نرم و حساس دندان ها برسند.  به همین منظور دندانپزشک خوب و با تجربه در کرج ، توصیه می کند هر ساله افراد دو مرتبه به صورت تخصصی دندان های شان را جرم گیری کنند. ( جرم گیری دندان به صورت تخصصی به معنای برداشت جرم ها بدون آسیب به مینای دندان بوده که سبب براق و سفید شدن دندان ها می شود.) این پلاک ها پس از تجمع بر بافت دندان با عدم بهداشت دهان و دندان سبب ایجاد پوسیدگی بر روی دندان ها می شوند.

نکات موثر در رعایت بهداشت دهان

• بهتر است بدانید که در رعایت بهداشت دهان و دندان تنها مواد قندی سبب ایجاد پوسیدگی نخواهند شد ، بلکه مواد غذایی بسیار ترش با حالت اسیدی سبب از بین رفتن مواد معدنی بر روی سطح دندان ها خواهند شد.
• مصرف برخی مواد غذایی می تواند به راحتی مینای دندان افراد را از بین ببرد ، برای مثال مصرف تکه هایی از یخ ، پاپ کرن و مواد غذایی سخت دیگر از جمله آن ها بوده که باید از مصرف آن ها خودداری کنید.
• به هنگام ارتودنسی دندان بسیار مستعد آسیب دیدگی می باشند ، و جهت افزایش بهداشت دهان و دندان در این زمان حساسیت بالایی داشته باشید.
• بدن شما در طول شب به علت ترشح برخی از اسید ها می تواند به دندان آسیب بزند ، با توجه به آن که آب دهان به طور طبیعی از دندان ها محافظت می کند اما به علت کم ترشح شدن آن لازم است قبل از خواب و تحت هر شرایطی دندان های تان را به خوبی مسواک بزنید.
• اگر مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی برای شما سخت است ، حتما قبل از خواب دندان ها را بخوبی مسواک بزنید.
• استعمال دخانیات از جمله موارد موثر در ایجاد بوی بد دهان و افزایش روند پوسیدگی دندان ها بوده سعی کنید به طور کامل آن را کنار بگذارید.
• به هنگام مصرف مواد قندی باید بلافاصله از مسواک استفاده کنید در غیر این صورت این ماده سبب ایجاد حفره بر روی دندان های شما خواهد شد.

رعایت رژیم غذایی مناسب به هنگام حفظ بهداشت دهان

آدامس بدون قند : در بهداشت دهان و دندان ، جویدن آدامس بدون قند کمک می کند تا ذرات باقی مانده میان دندان ها به راحتی خارج شوند. آدامس بدون قند آسیب کمتری به دندان وارد کرده و با ادغام با بزاق دهان حالت اسیدی دهان را از بین می برد.

مصرف کم تنقلات : مصرف تنقلات به مقدار زیاد در تجمع ذرات در میان دندان ها موثر بوده که در رشد و افزایش باکتری ها موثر می باشد. به همین منظور بهتر است از مصرف این دسته از خوراکی ها به مقدار زیاد بپرهیزید و یا بعد از مصرف آن ها به خوبی مسواک بزنید.

خوراکی های پاک کننده : مصرف برخی خوراکی های سفت در بهداشت دهان و دندان همانند سیب ، هویج و کرفس و غیره علاوه بر تامین ویتامین های ضروری بدن ، می تواند سبب تمیز شدن دندان ها شود در واقع همانند مسواک عمل می کنند ؛ زیرا به علت آب دار بودن آن ها تمامی مواد قندی موجود بر روی دندان ها از بین می رود.

مصرف مواد غذایی مفید : ماست ، پنیر و انواع گوشت ها و غیره با افزایش فسفر ، کلسیم و مواد معدنی لازم جهت حفاظت از دندان ها بسیار ضروری می باشند. بنابراین از این دسته از خوراکی باید به مقدار کافی استفاده کنید و از مصرف خوراکی های اسیدی همانند مرکبات ، لیموترش و غیره بپرهیزید.

محصولات آنتی میکروبیال : افرادی که در خطر ابتلا به عفونت لثه و التهاب آن قرار می گیرند می توانند در مواقع رعایت بهداشت دهان و دندان از محصولات حاوی مواد آنتی میکروبیال نیز استفاده کنند. برخی خمیر دندان ها و دهانشویه ها حاوی این مواد بوده که از تشکیل پلاک بر روی دندان خودداری می کند.

روش صحیح مسواک زدن

برای رعایت بهداشت دهان و دندان لازم است از مسواک و خمیر دندان مناسب با دندان های خود استفاده نمایید. بسیاری از افراد ممکن است با وجود استفاده روزانه از مسواک و خمیر دندان دچار پوسیدگی و سایر مشکلاتی شوند که نشان می دهند بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمی کنند ؛ به همین دلیل در ادامه به نحوه صحیح مسواک زدن اشاره شده است :

• دقت داشته باشید که یک مسواک خوب باید دارای موهای صاف و یکنواخت باشد و زمانی که موهای مسواک شما دچار تغییر شد ، باید نسبت به تعویض آن اقدام نمایید.
• برای مسواک زدن باید تنها به اندازه یک نخود خمیر دندان حاوی فلوراید را روی برس مسواک قرار دهید.
• برای اینکه تمامی دندان ها شما در حین مسواک زدن تمیز شوند ، توصیه می شود ترتیب خاصی را برای این منظور در نظر بگیرید. برای مثال ابتدا فک بالا از راست به چپ و سپس فک پایین از چپ به راست مسواک بزنید.
• لازم است دندان های فک بالا را از مجاور لثه به سمت پایین مسواک بزنید.
• مسواک را به صورت عمودی گرفته و با حرکت بالا به پایین تلاش کنید تا سطوح داخلی دندان های جلویی را تمیز نمایید.
• برای تمیز کردن سطوح جونده دندان لازم است با عقب و جلو بردن مسواک اقدام به تمیز کردن آن ها کنید.
• برای تمیز کردن دندان های فک پایین مسواک را از سمت مجاور لثه به سمت بالا بکشید.
• با عمودی گرفتن مسواک اقدام به تمییز کردن پشت دندان  های جلو نمایید.
• دقت داشته باشید که هر نوبت مسواک زدن شما باید حداقل 4 دقیقه زمان ببرد.
• حتما برای رعایت بهداشت دهان و دندان ها هر شب قبل خواب و هر روز بعد از میل کردن صبحانه دندان های خود را مسواک بزنید.

اگر در شرایطی هستید که نمی توانید مسواک بزنید !

توصیه می شود در چنین شرایطی بعد از صرف غذا ، به کمک آب اقدام به ابکشی دهان نمایید ؛ این کار به خنثی شدن اسید و کاهش باکتری ها کمک می کند. همچنین می توانید از یک تکه پارچه تمیز یا گاز استریل جهت پاک کردن و تمیز کردن دندان ها استفاده نمایید تا زمانی که بتوانید مسواک بزنید.