منظور از کراس بایت ، وضعیتی است که در آن دندان های فک فوقانی و فک تحتانی زمانی که فرد دهان خود را می بندد ، به درستی بر روی یکدیگر واقع نشوند. لازم به ذکر است که در حالت نرمال دندان های فک بالا مختصری از دندان های فک پایینی جلوتر هستند ، اما در صورتی که بعضی از دندان های فک بالای شما زیر و یا داخل دندان های فک تحتانی مستتر گردد ، اصللاحا گفته می شود فرد دچار کراس بایت است و نیاز به درمان با ارتودنسی دارد. در این نوشتار به طور مفصل به علل ایجاد کراس بایت ، عوارض آن و راه های درمان کراس بایت با ارتودنسی پرداخته ایم. شما همراهان گرامی برای کسب اطلاعات مفید پیرامون این مقوله می توانید این مطلب را تا انتها مطالعه بفرمایید.
علل ایجاد کراس بایت
کراس بایت ، علل مختلفی می تواند داشته باشد که به طور معمول وراثت از اصلی تری علل بروز آن می باشد ، سایر عللی که به ایجاد آن دامن می زنند در واقع اکتسابی هستند. در این بخش از مقاله به بررسی علل ایجاد کننده کراس بایت پرداخته ایم :
- وراثت : اکثر افرادی که دچار کراس بایت و سایر ناهنجاری های ارتودنتیک هستند ، این عوارض را به صورت ژنتیکی به ارث برده اند. در این موارد گریزی از ابتلا به مشکلات ارتودنسی نیست اما عموما با استفاده از ارتودنسی می توان عارضه موجود را درمان نمود.
- عادات غلط دهانی : برخی افراد در سنین کودکی ، یکسری عادت های نادرست را در بازه زمانی طولانی تکرار می کنند که این مسئله در بروز کراس بایت ، اپن بایت و به طور کلی دفرمیتی شکل ظاهری فک نقش پررنگی دارد. از جمله این عادات نادرست می توان به مکیدن انگشت ، وارد آوردن فشار به دندان ها از طریق زبان و مکیدن پستانک در طولانی مدت اشاره نمود.
- از دست دادن دندان های شیری زودتر از موعد : بعضی از کودکان دندان های شیری خود را سریع تر از زمان معمول از دست می دهند ، این مسئله می تواند رشد دندان های دائمی را تحت الشعاع قرار داده و در نتیجه موجب بروز کراس بایت و سایر ناهنجاری های ارتودنسی گردد.
- کوچک بودن فک فوقانی : فک بالا در برخی کودکان کوچکتر از اندازه معمول آن است ؛ در این موارد به خاطر کمبود فضای کافی برای رشد دندان های دائمی ، ریسک بروز کراس بایت افزایش خواهد یافت.
- اختلال رشد یکی از فکین : در برخی کودکان شاهد آن هستیم یکی از فک ها زودتر یا دیرتر از موعد معمول رشد می کند ، در چنین مواردی احتمال ایجاد کراس بایت تشدید می گردد.
کراس بایت چه عوارضی ایجاد می کند؟
در صورت وجود کراس بایت باید سریعا نسبت به درمان آن اقدام گردد ، چرا که عدم درمان به موقع این اختلال می تواند منجر به بروز عوارض متعددی شده و سلامت دهان و دندان ها را به خطر بیاندازد. بارزترین این عوارض از قرار ذیل می باشند :
فرسایش زودهنگام مینای دندان
دندان های ما در حالت نرمال می بایست به صورت متقارن بر روی هم واقع شوند ، شایان ذکر است که این تقارن و هماهنگی در افراد مبتلا به کراس بایت وجود ندارد ، لذا در این دسته از افراد بعضی از دندان ها تحت فشار نامتعادلی قرار می گیرند و این موضوع موجب می شود مینای دندان آن ها دچار فرسایش زودرس شده و در نتیجه دندان ها مستعد پوسیدگی و حتی در برخی موارد مستعد شکستگی شوند.
مشکلات مفصل فکی و درد مزمن فک
عدم توازن دندان ها و ناهماهنگی آن ها علاوه بر این که به لحاظ زیبایی ، طرح لبخند را تحت تاثیر قرار می دهد ؛ مفصل گیجگاهی فک را نیز تحت فشار قرار می دهد. فشار مفصل گیجگاهی در مدت زمان طولانی منجر به ایجاد درد در ناحیه فک شده و به بروز عوارض دیگری اعم از سردردهای مکرر ، اختلال در جویدن غذا و صدا دادن فک در زمان باز و بسته کردن دهان نیز دامن می زند.
به هم ریختن تعادل صورت
زمانی که فرد با کراس بایت مواجه باشد ، باید برای تشخیص دقیق و درمان به موقع آن به متخصص ارتودنسی مراجعه نماید ؛ زیرا در صورت عدم درمان در سنین رشد ، شاهد پیشروی این عارضه خواهیم بود که سرانجام می تواند به بر هم خوردن تعادل استخوان های فک شده و به این ترتیب تقارن طبیعی صورت را به هم بریزد. در چنین شرایطی معمولا درمان با ارتودنسی دیگر اثر بخش نبوده و فرد ناچار به جراحی فک خواهد بود.
اختلال در تکلم
حرکت زبان در صورت وجود کراس بایت تحت تاثیر قرار می گیرد ؛ به طوری که این افراد زمانی که می خواهند برخی حروف را تلفظ کنند با مشکل روبرو شده و دچار اختلالات گفتاری می شوند. بنابراین در صورتی که خود با فرزندتان با کراس بایت مواجه هستید سریعا به ذکتر ارتودنسی مراجعه کنید تا با درمان به موقع از بروز مشکلات ناشی از این عارضه پیشگیری به عمل آورید.
آیا کراس بایت قابل درمان است؟
بله با پیشرفت علم پزشکی و ورود تکنیک های نوین به حوزه دندانپزشکی اعم از ارتودنسی ، امکان درمان مشکلات ارتودنتیک از قبیل کراس بایت فراهم آمده و می توان با اقدام در سن مناسب نسبت به درمان آن ها اقدام نمود. روش های درمان این عارضه عبارتند از :
- ارتودنسی به روش ثابت
- ارتودنسی با الاینرهای شفاف
- استفاده از اکسپندر
- کشیدن دندان
- جراحی فک
مناسب ترین روش درمان کراس بایت با ارتودنسی می باشد ، در برخی موارد ممکن است سایر روش ها مورد استفاده قرار گیرند. به طور کلی با توجه به مشکل موجود و نظر ارتودنتیست ؛ بهترین روش درمانی برای بیمار اتخاذ می شود.
