اگر پس از مراجعه به متخصص ارتودنسی ، واژه مال اکلوژن به گوش تان خورده است و می خواهید درباره آن بیشتر بدانید ؛ باید بگوییم مـال اکلوژن (mal occlusion) اصطلاحی در دندانپزشکی و یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه ارتودنسی می باشد که در واقع مشکلی است که منجر به بروز نقص و عدم هماهنگی در دندان ها شده و در صورتی که از آن پیشگیری نشود می تواند به پیامدهای جدی تری دامن بزند ، زیرا عدم قرارگیری دندان ها در موقعیت اصلی شان سبب می شود که نتوانند وظیفه خود را به طور صحیح به انجام برسانند. در این نوشتار به بررسی مبحث مذکور و انواع آن پرداخته ایم ، چنانچه حفظ سلامت دهان و دندان برای تان حائز اهمیت است و علاقمند هستید اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب کنید ؛ پیشنهاد می کنیم حتما مقاله پیش رو را تا انتها مطالعه بفرمایید.
مال اکلوژن چیست؟
اکلوژن که واژه لاتین آن Occlusion می باشد ، به نظم و تراز صحیح دندان ها در حالت طبیعی اشاره دارد. شایان ذکر است که در حالت عادی می بایست دندان های هر فرد به طور دقیق و منظم در کنار یکدیگر واقع شده و در حقیقت فاقد هر گونه ازدحام ، چرخش و انحراف باشند. ضمنا ناگفته نماند که در حالت نرمال ، دندان های فک فوقانی باید کمی جلوتر از دندان های فک تحتانی قرار داشته باشند ؛ در این حالت شاهد آن خواهیم بود که دندان های فکین زمانی که فرد دهان خود را می بندد ، بدون وارد آوردن کمترین فشاری بر روی یکدیگر واقع می شوند. دقت داشته باشید که وضعیت دندان های یک فرد در شرایط طبیعی و نرمال باید در این وضعیت باشد.
حال آن که چنانچه دندان ها در وضعیتی غیر از حالت فوق قرار داشته باشند ، می گوییم فرد دچار مال اکلوژن است ؛ در حقیقت به هر گونه مشکل در قرارگیری و تراز دندان ها mal occlusion اطلاق می گردد. لازم به ذکر است که خود این اختلال ، دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به معرفی آن ها پرداخته ایم.
آشنایی با انواع مـال اکلوژن ها
در ابتدا باید بگوییم که مال اکلوژن به سهولت از طریق معاینه کلینیک ، قابل تشخیص می باشد ، البته به طور معمول دندانپزشک به منظور بررسی سطح و شدت اختلال ظاهری دندان ها ، تهیه گرافی از دندان با استفاده از اشعه ایکس را نیز تجویز می کند.
زمانی که وجود این اختلال از طریق معاینه و عکسبرداری ، محرز گردید ؛ دندانپزشک می بایست نوع آن را نیز تشخیص دهد. انواع mal occlusion عبارتند از :
-
مال اکلوژن Class 1
پیشتر گفتیم که دندان های فک بالایی باید کمی جلوتر از دندان های فک پایینی قرار گیرند ؛ حال چنانچه دندان های فک بالا کمی بیشتر از حالت نرمال ، دندان های فک پایین را پوشش دهند ؛ گفته می شود فرد دچار mal occlusion کلاس 1 است. البته باید اشاره داشت که بی نظمی دندان ها و فاصله بین آن ها نیز جزو mal occlusion Class 1 می باشند.
مال اکلوژن Class 2
هنگامی که دندان های فک فوقانی نسبت به دندان های فک تحتانی ، بیش از حد جلو زده باشند ؛ گفته می شود فرد دچار mal occlusion کلاس 2 است. افراد مبتلا به mal occlusion Class 2 به طور معمول ، چانه و لب عقب رفته دارند ؛ همچنین در این دسته از افراد عموما شاهد سایش بیش از اندازه دندان ها خواهیم بود و همچنین ریسک ابتلا به دندان قروچه در این افراد بالا است.
-
مال اکلوژن Class 3
چنانچه دندان های فک تحتانی نسبت به دندان های فک بالایی ، بیش از حد جلوتر واقع شده باشند ؛ بدین معناست که فرد در دسته mal occlusion Class 3 قرار دارد.
آیا می توان مال اکلوژن را درمان کرد؟
در ابتدای مقاله بیان نمودیم که در صورت وجود mal occlusion باید سریعا نسبت به درمان آن اقدام شود ، زیرا عدم درمان صحیح و به هنگام آن می تواند زمینه ساز بروز مشکلات جدی تری شود. پیش از آن که راه های درمان انواع این ناهنجاری را مورد بررسی قرار دهیم ، بهتر است مختصری به علل ایجاد کننده این وضعیت بپردازیم.
دکتر ستاره سهرابی بهترین متخصص ارتودنسی کرج و اولین دایر کننده مرکز تخصصی درمان بیماری های لثه در کرج در این باره اظهار فرمودند که:
mal occlusion یکی از متداول ترین مشکلات مربوط به دهان و دندان است که عموما ناشی از وراثت می باشد ؛ البته در برخی موارد شرایط محیط و پیرامون نیز می توانند در بروز آن دخیل باشند که از جمله این موارد می توان به وجود دندان های اضافی در دهان ، پوسیده شدن دندان های شیری زودتر از زمان طبیعی ، استفاده زیاد از پستانک و غیره اشاره نمود.
در ارتباط با درمان این ناهنجاری و اختلال باید بگوییم در صورتی که شدت آن خفیف باشد ، نیاز به درمان خاصی وجود ندارد ؛ اما در مواردی که فرد با mal occlusion شدید روبرو باشد ، در صورت صلاحدید متخصص ارتودنسی می توان با استفاده از ارتودنسی اقدام به درمان ناهنجاری دندان ها و فکین نموده و این اختلال را درمان نمود. در برخی موارد ممکن است علاوه بر ارتودنسی ، نیاز به جراحی فک نیز وجود داشته باشد که این مسئله را ارتودنتیست تشخیص خواهد داد.