از جمله درمان های مناسب برای رفع نامرتبی و بی نظمی دندان ها ارتودنسی می باشد که این درمان اغلب نیاز به دوره درمانی طولانی 1 الی 2 سال دارد. در طی این مدت که براکت های ارتودنسی روی دندان ها قرار دارند ، برای جلوگیری از پوسیدگی و آسیب دیدن دندان ها و همچنین دریافت نتیجه مطلوب از درمان نیاز است تا بیماران به مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان توجه داشته باشند. ما در این مقاله از دکتر ستاره سهرابی ، بهترین متخصص ارتودنسی در کرج به بررسی نکات مهم در همین خصوص پرداخته ایم ؛ چرا که توجه به این نکات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و می تواند نتیجه درمان را تحت تاثیر قرار دهد.
زمانبندی مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان
این پروسه بسیار حرفه ای و دقیق است و موفقیت در آن ، به همکاری بین پزشک و بیمار و همچنین رعایت نکاتی که در ادامه بیان خواهیم نمود ؛ بستگی دارد.
روز اول بعد از ارتودنسی کردن دندان ها
لازم به ذکر است که قرار دادن بریس ها روی دندان به هیچ عنوان دردناک نیست اما تا زمانیکه این بریس ها در دهان شما تنظیم شوند ، ممکن است تا چند روز غذا خوردن سخت باشد. در برخی موارد ممکن است بعد از جایگذاری بریس ، دندان ها حساس شوند. به همین دلیل در پاسخ به افرادی که می گویند روز اول بعد از ارتودنسی چه بخوریم ؟ باید گفت حتما از غذاهای نرم و مقوی ، میوه و سبزیجات نرم ، سیب زمینی و برنج در این دوران استفاده نمایید.
سه روز اول بعد از ارتودنسی شدن دندان ها
ممکن است در روزهای ابتدایی بعد از ارتودنسی به دلیل فشار ناشی از بریس ها روی دندان ها ، کمی احساس درد و ناراحتی وجود داشته باشد. این درد اغلب در ناحیه اطراف لب ها و گونه ها و دندان ها احساس می شود و تا زمان تنظیم شدن بریس ادامه دارد. در چنین شرایطی برای کمک به کاهش درد و ناراحتی از سیلیکون و یا موم روی بریس ها استفاده می شود. شست و شوی دهان به کمک آب گرم و نمک برای کاهش درد توصیه می شود. همچنین می توانید از مسکن و ضد دردهایی مثل استامینوفن و یا ژلوفن برای کاهش درد در مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان استفاده نمایید.
هفته اول بعد از ارتودنسی
به مرور و بعد از گذشت یک هفته به وجود بریس ها عادت کرده و درد و ناراحتی ناشی از قرار دادن بریس ها نیز از بین خواهد رفت ، همچنین غذا خوردن در این بازه زمانی راحت تر می شود.
مسواک زدن در مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان
حتما به کمک متخصص ارتودنسی ، مسواک مناسبی برای این دوران انتخاب نمایید. همچنین لازم است مسواک خود را هر 3 ماه یکبار تعویض نمایید. بهتر است مسواکی که انتخاب می کنید سری نرم داشته باشد. همچنین در داروخانه ها مسواک مخصوص ارتودنسی دندان نیز به فروش می رسند که می توانید با مشورت پزشک مناسب ترین نوع آن را انتخاب نمایید.
نحوه مسواک زدن بعد از ارتودنسی چگونه باید باشد ؟
به صورت کلی در مراقبت های بعد از ارتودنسی توصیه می شود تا 3 الی 4 مرتبه دندان های خود را مسواک بزنید. لازم است برای تمیز کردن و مسواک زدن هر دندان حداقل 10 ثانیه وقت بگذارید تا مطمئن شوید دندان های شما به خوبی تمیز شده اند. فشار ناشی از مسواک ها روی دندان ها باید ملایم باشد تا آسیبی به لثه ها وارد نشود. در شرایطی که بعد از غذا خوردن ، مسواک در دسترس ندارید ، لازم است حتما به کمک آب به خوبی دهان خود را آبکشی نمایید و هر زمان که به منزل بازگشتید ، دندان ها خود را مسواک بزنید.
استفاده از نخ دندان در مراقبت های بعد از ارتودنسی
در کنار مسواک زدن ، استفاده از نخ دندان نیز در این دوران بسیار توصیه می شود و می تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد. شما به کمک نخ دندان می توانید فواصل بین دندان ها و قسمت پایینی لثه خود را به خوبی از جرم ها پاک نمایید. دسترسی به برخی از نقاط دندان و فواصل بین آن ها به کمک مسواک دشوار است ؛ از این رو به کمک نخ دندان می توان این نقاط را نیز به خوبی تمیز نمود.
دقت داشته باشید که هنگام استفاده از نخ دندان در مراقبت های بعد از ارتودنسی لازم است نخ را به آرامی از میان سیم ها رد کنید و روند نخ دندان کشیدن شما شبیه به حرف C باشد و نباید نخ دندان را به صورت اره ای و یا عمودی بکشید تا آسیبی به سیم ها و دندان های شما وارد نشود.
استفاده از دهانشویه در دوران مراقبت های بعد از ارتودنسی
دقت داشته باشید که دهانشویه به هیچ عنوان نمی تواند جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باشد ؛ هرچند که استفاده از دهانشویه با مزیت های خاص خود همراه است. توصیه می شود در انتخاب دهانشویه حتما با دکتر ستاره سهرابی ، متخصص ارتودنسی خوب در کرج ، مشورت نمایید و از دهانشویه های حاوی فلوراید و آنتی باکتریال در دوران استفاده کنید. لازم است دهانشویه را به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس از دهان خارج نمایید و بعد از آن تا یک ساعت چیزی میل نکنید. دقت داشته باشید که از قورت دادن دهانشویه جدا خودداری نمایید.
خمیر دندان مناسب برای دندان های ارتودنسی شده
برای انتخاب بهترین خمیر دندان در مراقبت های بعد از ارتودنسی پیشنهاد می شود با دندانپزشک خود مشورت نمایید. لازم است خمیر دندانی که انتخاب می کنید دارای درصد مشخص و کنترل شده ای خاصیت ضد پوسیدگی و فلوراید داشته باشد.
رعایت تغذیه در مراقبت های بعد از ارتودنسی
در زمان ارتودنسی دندان ها ، توجه به تغذیه از اهمیت بالایی برخوردار است ؛ چراکه عدم رعایت نکات تغذیه ای در این دوران می تواند منجر به زرد شدن ، پوسیدگی و آسیب دیدن دندان ها شود. به صورت کلی تغذیه در دوران مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان به دو دسته خوراکی های مفید و ممنوعه تقسیم بندی می شود. که در ادامه به توضیح هریک از آن ها خواهیم پرداخت :
خوراکی های مفید در دوران ارتودنسی
به صورت کلی مواد غذایی دارای ویتامین C و D ، کلسیم و پتاسیم در این دوران توصیه می شود ؛ همچنین باید از غذاهای نرم در این دوران استفاده نمایید تا آسیبی به براکت ها و بریس های ارتودنسی شما وارد نشود. در ادامه لیستی از مواد غذایی مفید در این دوران تهیه شده است که عبارتند از :
- سوپ
- موز
- ماست
- ماکارونی و نودل
- ژله
- فرنی
- شله زرد
- لوبیا پخته
- نان نرم
- غذاهای دریایی بدون استخوان
- پوره سیب زمینی
- آش
توصیه های دکتر ستاره سهرابی برای مراقبت های حین ارتودنسی دندان
خوراکی های ممنوعه در دوران ارتودنسی
به صورت کلی در دوران مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان باید از مصرف مواد غذایی خشک ، سفت و چسبنده خودداری نمایید. از جمله مواد غذایی ممنوعه در این دوران به موارد زیر می توان اشاره نمود :
- آجیل و خشکبار
- چیپس
- آدامس و شکلات
- آبنبات
- سوهان
- ته دیگ
- گز
- یخ
- ذرت و بلال
- نان تست و سایر نان های سفت
- نوشابه به دلیل دارا بودن اسیدهای مضر
ورزش کردن در مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان
به صورت کلی خوب است بدانید که ارتودنسی و ورزش کردن تداخلی با یکدیگر ندارند ، اما لازم است تا زمانی که طول درمان ارتودنسی هستید ، در هنگام ورزش کردن به برخی نکات توجه داشته باشید :
- اگر ارتودنسی متحرک دارید ، لازم است در هنگام ورزش کردن آن را از دهان خود خارج نمایید.
- اگر ورزشکار حرفه ای هستید و ورزش های رزمی انجام می دهید ، حتما این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- می توانید در هنگام ورزش کردن از گارد و یا محافظ های دهانی استفاده نمایید.
- از انجام ورزش هایی که با وارد شدن ضربه به صورت و سر همراه است خودداری کنید.
راهکار برای زخم دهان بعد از ارتودنسی
زخم دهان بعد از ارتودنسی یکی از ناراحتی های رایجی است که به ویژه در هفته های اول درمان ، خیلی ها آن را تجربه می‌کنند. براکت ها و سیم هایی که به دندان ها متصل می شوند ، ممکن است به داخل لب ، گونه یا زبان برخورد کنند و باعث خراش یا زخم های کوچک اما آزار دهنده شوند. در این مواقع ، استفاده از موم مخصوص ارتودنسی یکی از بهترین و ساده ترین راه حل‌ها است. این موم ها روی براکت های تیز یا برجسته قرار می‌گیرند و یک لایه محافظ بین براکت و بافت نرم دهان ایجاد می‌کنند تا اصطکاک کاهش پیدا کند و زخم ها فرصت ترمیم پیدا کنند.
از طرف دیگر ، رعایت بهداشت دهان و دندان هم در بهبود سریع تر این زخم ها نقش مهمی دارد. شستشوی دهان با آب نمک ولرم یا دهان شویه بدون الکل ، می تواند محیط دهان را ضد عفونی کرده و از عفونت یا تحریک بیشتر زخم ها جلوگیری کند. بهتر است از غذا های سفت و خشک هم پرهیز کنید ، چون ممکن است به نواحی زخم خورده فشار وارد کنند. اگر زخم ها شدید یا ماندگار بودند ، حتماً با متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا بررسی دقیق تری انجام دهد و در صورت نیاز راهکار تخصصی تری ارائه دهد. مراقبت های بعد از ارتودنسی ، کمک می‌کنند روند درمان راحت و با درد کمتری طی شود.
عوارض بی توجهی به مراقبت های بعد از ارتودنسی چیست؟
یکی از رایج ترین مشکلاتی که با عدم رعایت مراقبت های بعد از ارتودنسی ایجاد می شود ، بازگشت دندان ها به حالت قبلی است، مخصوصاً اگر فرد بعد از برداشتن براکت ها ، از نگهدارنده (ریتینر) استفاده نکند. پوسیدگی دندان ، التهاب لثه و بوی بد دهان هم از دیگر عوارض شایع هستند که معمولاً به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در حین درمان اتفاق می افتند. همچنین شکستن یا آسیب دیدن براکت ها بر اثر خوردن غذا های سفت ، باعث توقف یا اختلال در روند مرتب شدن دندان ها می شود. در کل ، بی توجهی به توصیه های ساده می تواند هم زمان و هم هزینه درمان را بیشتر کند و حتی باعث نارضایتی از نتیجه نهایی شود.
